بازگشت
دختـــر ھمسایہ
رجنی کمار (پران) رجنی کمار (پران)

 

٭٭٭٭٭٭٭

کوچہ بارانہ با تمام خاطرات شرین مرا اسیر گرفت۔۔۔۔ بلی اسیر عشق ، اسیر بیوفایی، اسیر فرھنگ کہنہ و عقب ماندہ جامعہشدم۔

در ان کوجہ تولد شدم ، جوان شدم ، پیر شدوخواھم مرد۔

ھنوز بسن بلوغ نرسیدہ بودم پدرم را از دست دادم ۔ ۔ ۔ غبار غم و افسردہ گی چہرہ بشاش نوجوانی ام را پوشانید ۔برادر بزرگم از نیمہ راہء تحصیل بر گشت و مسلک پیشہکرد ، فکر میکردم کہ بخاطر نفقہ فامیل قربانی میدھد۔ ۔ ۔ روزی از زبان مادرم شنیدم کہ میگفت (او دیوانہ شدہ است ۔ ۔ ۔ قلبم بیشتر افسردہ میشد ۔ ۔ ۔اما اینکہ چرا او دیوانہ شدہ۔ ۔ ۔ و یا شاید پرابلم ھای دیگر اجتماعی ۔ ۔ ۔ اما عقلم قد نمیداد۔

پدرم در کوچہ بارانہ مثل من تولد و بزرگ و جوان شد و در ھمانکوچہ مرد۔

او با تمام ھمسایہ ھای ما رویہ نیکو داشت وتمام مردم خانہ ما را بنام خانہ مدیر صاحب و ما را بنام بچہ ھای مدیر صاحب تاد میکردند ۔ ۔ ۔من کہ از محبت پدر در سن نوجوانی محروم شدم ۔ ۔ ۔یک پسر مودب ، سر براہ ، درس خوان و لایق بودم ھمہ مرا بہ دیدہ قدر میدیدن ، مادرم نیز از من خیلی راضی بود ۔ ۔ ۔ خوشبختی ایندہ را در وجود من میدید۔ او با یک پایہ ماشین خیاطی برای معشیت زندگی ما صبح تا شام گر گر ماشین میکرد۔ ۔ ۔ و میگفت کہ برادر دیوانہ ات۔ ۔ ۔ دامن تعلیم را رھا کرد ۔ ۔ ۔ اما تو و زھرہ خواھرت باید مقام پدر تان را حفظ کنید۔ ۔ ۔ بلی برادرم با عشق دیوانہ وارش ازدواج کرد و ما را رھا کرد و رفت۔

زمانیکہ از مکتب میامدم ۔ ۔ ۔ دختران کوچک ھمسایگان را میدیدم۔ ۔ ۔ ھمہ قد میکشند ۔ ۔ ۔ بزرگ میشوند ۔ ۔ ۔دختر ھمسایہ ما کہ ھمسن و سال زھرہ خواھرم بود نیو قد کشیدہ بود ۔ ۔ ۔ من کہ در صنف از جملہ لایق  ترین ھا بودم ھوش و حواسم فقط متوجہ درس بود و بس ، کوشش میکردم کہ حرف مادرم کہ میگفت (نام و نشان پدر تان را حفظ کنید)یک وقت مرا نیز مردم کوچہ بارانہ بنام مدیر صاحب صدا کنند ۔ ۔ ۔ ۔

یکروز برای رفع خستگی از اتاقم بیرون رفتم و خواستم دور از چشم مادرم یک سگرت روشن کنم ، در سر بام برامدم ۔ ۔ ۔ در عمق زندگیفلاکت بار فرو رفتہ بودم ۔ ۔ ۔ فکر میکردم ھمہ نعمات دنیا با پدرم یکجا دفن شد۔ ۔ ۔ ۔ زندگی برایم عاری از لذت بود ۔ ۔ ۔ ۔ در درخت حویلی ما یک پرندہ حانہ کردہ بود کہ چوچہ ھایش را پرورز یاد میداد ، دیگر ان مادری پرندہ وجود نداشت و چوچہ اش در ھمان عصر تنہا پرواز کرد ۔ لبخند نا گہانی بر لبایم نقش بست با غروب افتاب حیلی دالارا شد و خانم و دختران ھمسایہ ھای ما برای استراحت شب در بام ھا ۔ ۔ ۔ بہ تمیز کردن و صفایی بام ھای شان پرداحتند ۔ ۔ ۔ صدای شرنگ شرنگ چوری ھای دختر ھمسایہ سکوتم را بر ھم زد ۔ ۔ ۔ آھستہ آھستہ بہ لب بام رفتم و از دیوارسرم  را پیش کردم  تمام ھمسایہدر بام ھای شان مصروف صفایی بودن زیرا خانہ ھای خورد و کوچک شہرکابل و ھوای گرم تابستان کہ استراحت در خانہ نا ممکن بود و ھمہ مردم در بام میخوابید و این فرھنگ قدیم کابلی ھاست ۔ ۔ ۔ مگر چرا ما در بام نمیخوابیدیم ۔ ۔ ۔ بخاطر کہ مادرم بیوہ جوان و پدرم صاحب نام و نشان بود مادرم نمیخواست در بام بر اید و از طرف دیگر حانہ ما بلند تر از خانہ ھای دیگران بود و ھوای تازہ داشت ۔ چنان محو تماشای خانم ھا و دختران بودم کہ گویي موچزہ رخ دادہ و من اصلآ از این موجزہ ھا بی خبر بودم ۔ ۔ ۔ یکبار صدای زھرہ خواھرم بلند شد (فرید) بیا کہ شام تیار است۔ ۔ ۔ ۔

روز ھای بعد نیز برای رفع حستگی و کشیدن سگرت پنہانی در بام رفتم باز ھم تحرک و جست خیز اطفال و صفایی خانم و دختران چوان  برایم حیلی جالب و دیدنی بود ۔ ۔ ۔ در پشت بام دود سگرتم را در ھوا پف کردم باز ھم صدای چوری ھای دختر ھمسایہ مرا بر لب بام فرا خواند ۔ ۔ ۔ دیدم کہ نورجہان گردا گرد چہار پایی خودش و خواھرش را با تکہ ھای کہ بنام پشہ خانہ یاد میشد بستہ و پوش میکرداما این پشہ خانہ از تکہ ضخیم تر جہت سطر در گردا گرد چہار پایی ھای خانم ھا در ھر بام وچود داشت زیرا بامھا با دیوار ھای نہ چندان بلند احاطہ شدہ بودن ۔ ۔ ۔ پسران نو بالغ چون من میتوانستند از بالای بیرہ چشم چرانی کنند۔

نورجہان کہ ھمسن و سال زھرہ خواھرم بود یعنی دو سال از من خورد تر بود مگر قد بالایش ، چشمان زیبایش دل از دلخانہ میبرد و شرنگ شرنگ چوری ھایش گوشہا را نوازش میداد۔

باز ھم صدای زھرہ بلند شد و مرا فرا خواند مگر صدای گر گر ماشین خیاطی مادرم ۔ ۔ ۔ ھنوز خموش نشدہ بود۔ ۔ ۔ یکروز برای مادرم گفتم کہ ھوا خیلی گرم است من ھم میخواھم بالای بام بخوابم ، مادرم چیزی نگفت و من فردای انروز یک چہار پایی خریدم و شروع کردم بہ بام خوابیدن۔

یک شب کہ غرق خواب عمیق بودم با صدای چوری بیدار شدم از جای بر خواستم ، نزد دیوار ھمسایہ رفتم ، دیدم نورجہان از صرائی اب میگرفت و میخواست کہ بنوشد کہ صدای چوری ھایش بلند شدہ بود و شاید شھم قصدآ این کار را کردہ بود ، دفعتآ متوجہ شدم  کہ چشمانش چیزی را عقب دیوار ما میپالید، دو چشمان در ان شب مٹل ستارہ میدرخشید ۔ من دیوانہ شدم حواسم را از دست دادم ، او وقتی مرا یافت شرمندہ شد و با لبخند دو بارہ پردہ تختش را بلند کردہ داخل پردہ در امد۔

من یک عدد رادیوی دستی داشتم کد در شب ھای تابستانی بالای بام خواندن ھای ھندی کہ از رادیو سیلون نشر میشد و بعد از ان داستان ھای دنبالہ دار رادیو را کہ زیاد دوست داشتم  میشنیدم و ساعت یازدہ شب زمزمہ شب ھنگام را کہ صدای زیبای فریدہ انوری نشر میشد ھیچ شب فراموش نمیکردم۔

یک شب کہ رادیو میشنیدم شنیدم کہ خواھر کوچکش کہ کمی شوخک ھم بود بہ خواھرش میگوفت یگان نفر خودہ چقدر با رادیو شان میسازند فقط بگوی کہ ما رادیو نداریم ، ما ھم رادیو داریم اما افسوس کہ کلان است و بہ بام اوردہ نمیشود، خواھرش نورجہان کہ من از دلو چان عاشقش  شدہ بودم برایش گفت کہ تو متوجہ شدہ ای کہ پروگرام ھای را کہ من دوست دارم او ھم میشنود کاش یک روز رادیوی خودہ بہ ما قرض بدھد کہ مہ ھم بشنویم ، او نمیدانست کہ دلم را برایش سپردہ ام رادیو چہ چیز است ، ھمہ زندگی ام را قربانش میکنم۔

فردا اندکی زود تر از مکتب بر گشتم ۔ ۔ ۔ در سودای او غرق بودم زمانیکہ از سرچوک کابل میگذشتم ۔ ۔ ۔ بدون توجہ پایم در خورجن چوری فروش کہ برای پیدا کردن لقمہ نانی ھر روز در انجا کہ چوری فروشان شہر کمین میگرفتند تا نورجہانی بیاید و چوری بخردٹ ۔ ۔ ۔ یکبار یک زن چوری فروش بالایم چیغ زد {کور ھستی تمام چوری ھایم را میدہ کردی ۔ ۔ ۔ } تکان خوردم ۔ ۔ ۔ و طرف خانہ رفتم ۔

آھستہ آھستہ دید و باز دید زیاد شد و صدای نوازگر چوری ھای او افسردگی و مایوسی را از من بر میچید ۔ ۔ ۔ یکروز یکدرجن چوری از ھمان چوری فروش از سر چوک کابل حریدم و طرف خانہ رفتم۔ ۔ ۔ فکر کردم اگر در خانہ با صدای این چوری ھا رسوا شوم ۔ ۔ ۔ ۔برای زھرہ خواھرم میدھم ۔ ۔ ۔ بیادم امد کہ پدرم از چوری شرنگسی بدش میامد۔ ۔ ۔ در ھر حال ۔ ۔ ۔ ۔ ۔ھنوز افتاب غروب نکردہ بود و گرمی طاقت فرسا ھر طرف زبانہ کشیدہ بود ۔ در بام بالا شدم دیدم نورجہان با فروغ چشمانش تاریکی ھای ذھنم را نور امید بحشید ۔ ۔ ۔ او در بام بود و رخت شویی کردہ بود ، لباسھا را تناب میکرد و صدای شرنگ شرنگ چوری ھایش حیلی نا منظم بگوش میرسید ۔ ۔ ۔         


April 18th, 2012


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
شعر،ادب و عرفان